خلاصه روان شناسی اجتماعی- ج۲:غیرکلامی- حمید درویشی شاهکلائی

خلاصه کتاب روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی

ارتباط غیرکلامی Non-verbal communication

فهرست:»

ا . ارتباط غیرکلامی

1 – 1  - راههای اساسی ارتباط غیرکلامی

یک –  حالات چهره

دو – تماس چشمی   

چقدر باید نگاه کرد؟

سه - تن صدا

         چهار – زبان بدنی

         پنج – تماس بدنی

1- 2 -  ارتباط غیرکلامی در منابع اسلامی

           یک – زبان بدنی

           دو – حالات چهره و تماس چشمی

           سه – تن صدا

1 - 3 -  آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟

1- 4- تفاوتهای فردی در استفاده از علایم غیرکلامی

خلاصه: »

ا . ارتباط غیرکلامی

س 1 -  در فرآیند ادراک اجتماعی غالبا مایلیم ازچه اطلاع پیدا کنیم؟ چرا؟

ج -  مایلیم از عواطف و احساسات دیگران اطلاع پیدا کنیم.  زیرا عوامل زودگذری همچون تغییر خلق ، هیجان، خستگی  و بیماری همگی ممکن است بر نحوه تفکر و رفتار اثر بگذارند. به عنوان مثال در هنگام ناراحتی ممکن است بیشتر بدخلقی و انتقاد کنید.

س 2 – برای کسب اطلاع از احساسات دیگران چه ممکن است بکنیم؟

ج - 1 -  مستقیما از خود آنان می پرسیم. ( روش غیر موفقیت آمیز )

2 –  روش غیر مستقیم: معطوف کردن توجه خود به رفتارهای غیرکلامی آنان .

چرا که :

1 -  علایم غیرکلامی غالبا  اطلاعات ارزشمندی درباره  احساسات  دیگران می دهند و نقش بسیار مهمی در  بسیاری از اشکال تعامل اجتماعی  ( کمک رسانی، پرخاشگری، نفوذ اجتماعی و  . . . ) ایفا می کنند.

و  2 – مخفی نگهداشتن این علایم از دید دیگران مشکل است.

س 3 – ارتباط غیرکلامی را تعریف کنید.

ج – اطلاعاتی که از طریق رفتارها و علایم غیرکلامی منتقل می شود و تفسیری که ما برا ی این داده ها ارائه می دهیم ؛ را ارتباط غیرکلامی گویند.

1 – 1  : راههای اساسی ارتباط غیرکلامی

س 4-  5 راه ابراز اطلاعات مربوط به حالات درونی را نام ببرید.

ج –  1 - حالات چهره ؛

  2 –  تماس چشمی ؛

  3 -  تن صدا ؛

  4 –  حرکات بدنی ؛

  و  5 -  تماس بدنی

یک –  حالات چهره :

س 5 –  سخن سیسرون رومی در این باره را بنویسید.

ج -  چهره تصویر روح است : هیجانها، احساسات ،  و خصوصیات روحی و روانی انسان  غالبا در چهره منعکس می شود.

س 6 -  شش هیجان اصلی که از سالیان اولیه در چهره منعکس می شود ؛ را نام ببرید.

ج -  خشم‌، ترس ، شادی، غم، تعجب و تنفر

س 7 – آیا حالات چهره واقعا از هیجانهای اساسی فرد منتج می شوند؟

ج – بر خلاف مطالعات اولیه : بله! حالات چهره واقعا از هیجانهای اساسی فرد منتج می شوند. یافته های جدید تحقیقی نشان می دهند ارتباط میان تجارب هیجانی و حالات چهره ارتباطی واقعی و بسیار اساسی است.  

س 8 – آیا در تعاملهای اجتماعی برای فهم حالات هیجانی صرفا به حالت چهره دیگران اکتفا می کنیم؟

ج – خیر!  در تعاملهای اجتماعی برای فهم حالات هیجانی صرفا به حالت چهره دیگران اکتفا نمی کنیم. بلکه از وضعیت محیط اطراف، برخوردهای قبلی و زنجیره اطلاعات پیشین کمک می گیریم.

دو – تماس چشمی:

س 9 -   شعرای قدیم چشم را پنجره ای برای روح می دانستند.  چرا؟

ج – به جهت اهمیت علایمی که چشمان دیگران برای ما فراهم می آورد و نکاتی که از احساسات دیگران به دست می آوریم : چشمش را ببین  و دلش را بخوان.

س 10 -  آیا از تماس چشمی همیشه تفسیر یکسانی می شود؟

ج – خیر!  همیشه از تماس چشمی تفسیر یکسانی نمی شود.  بلکه باید با توجه به بافت و زمینه ی موجود تفسیر کرد که آیا از روی خجالت است یا و حشت یا ترس یا . . .

س 11 – درباره اصطلاح مردمک شناسی چه می دانید؟

ج –  توسط هس برای تحلیل آزمایش چگونگی واکنش های روان شناختی بر اندازه مردمک ابداع شد. منظور از آن : تفسیر تغییرات اندازه مردمک به نگرشهای مثبت یا منفی است.

چقدر باید نگاه کرد؟

س 12 -  چقدر باید نگاه کرد؟ بر  حسب چه شرایطی؟

ج – بر حسب جنس، پایگاه، صمیمیت رابطه و طبیعت تعامل.

س 13 –  نظر آرگیل و دین درباره موازنه صمیمیت (  میزان صمیمیت و . . . ) را بنویسید.

ج -  در هر تعامل، میزان صمیمیت با انواع علایم غیرکلامی حاکی از صمیمیت تنظیم و حفظ می شود. افزایش علایم صمیمیت در یک بعد ( مثل کم شدن فاصله ) با کاهش در بعد دیگر (مثل تماس چشمی ) جبران می شود. به عنوان مثال در آسانسور با زیاد شدن نزدیکی ، افراد تماس چشمی کمی به هم دارند. (خیلی کم به هم نگاه می کنند.)

سه - تن صدا :

س 14 – منظور از تن صدا چیست؟ یا علایم فرا زبانی را تعریف کنید.

ج – تغییرات و نوسانات در گفتار یکی دیگر از راههای ارتباط غیرکلامی است که فرا زبانی نامیده می شود و معانی معتنابهی را با خود منتقل می کند. مثل زیر و بمی، آهنگ، سرعت، موزون بودن، تردید و تامل در کلام هر کدام اطلاعات خاصی را منتقل می کنند.

س 15 – مطالعه دیویتز و دیویتز در این باره را بنویسید.

ج – نشانه های صوتی در انتقال انواع معینی از اطلاعات هیجانی بسیار موثرند.

 س 16- مطالعه شرر در این باره را بنویسید.

ج – تغییر زیر و بمی صدا و سرعت صدا منابع مهم اطلاعاتی تشخیص هیجانها هستند.

چهار – زبان بدنی:        

س 17 -  منظور از زبان بدنی چیست؟

ج - حالت بدن، حرکات دست و سر ، لرزش یا آرامش بدن و نیز جهت گیری بدن. هیجانهای ما در حالت و حرکات بدن انعکاس می یابد.

س 18 – نظر آرونیف را در این باره بنویسید.

ج - شخصیتهای نمایشی ایفاگر نقشهای خطرناک و تهدید کننده، بیشتر وضعیت بدنی خشک و زاویه دار نشان می دهند ؛ در حالی که عاطفی ها بیشتر وضعیت دائره وار و انعطاف پذیر.

س 19 – فرق بین علایم بدنی و دیگر پیامهای غیرکلامی را بنویسد.

ج –  1- کمتر مهار شدنی است.

2- بیشترین توجه عموم را جلب می کند.

س 20 – مطالعه هاریگن و همکاران در این باره را بنویسید.

ج – علایم بدنی بیشترین نقش را  در ایجاد تفاهم بین پزشکان و بیماران دارد.

پنج – تماس بدنی:

س 21-  عوامل موثر در تماس بدنی را نام ببرید. واکنش به آن در چه صورتی مثبت است؟

ج – با توجه به عوامل مختلف زمینه ای مانند لمس کننده (دوست یا غریبه) ، ماهیت تماس( کوتاه یا طولانی،آهسته یا سخت) ، محیط تماس(خانه، محل کار، خیابان یا . . . )‌می تواند نشانه ی عاطفه ، توجه، پرخاشگری یا . . . باشد.

س 22- واکنش به آن در چه صورتی مثبت است؟

ج -  اگر لمس پذیرفتنی قلمداد شود؛ غالبا به واکنش مثبت می انجامد.

س 23 – آزمایش هارلو را شرح دهید.

ج – وابستگی بچه میمون به مادرش ناشی از یک واکنش فطری به محرکهای خاصی است که بوسیله مادر فراهم می گردد.

س 24 – واکنش منفی به تماس بدنی در چه مواردی است؟

ج – اگر لمس با اعمال فشار و قدرت نمایی باشد و یا بسیار طولانی یا بیش از حد خصوصی یا در موقعیت نامناسب باشد.

1- 2 -  ارتباط غیرکلامی در منابع اسلامی

یک – زبان بدنی:

س 25 -  نمونه هایی از قرآن در باره رابطه زبان بدنی با حالات هیجان ها ذکر کنید.

ج – 1-  رابطه تواضع و حرکات بدنی: خدا خطاب به پیامبر: بال رحمتت را بگستران.

2-  رابطه نفاق و حرکات بدنی:  منافقین با کسالت نماز می خوانند.

3-  شرم و حیا و حرکات بدنی: دختران شعیب که با استحیاء راه می رفتند.

4-  ندامت و حرکات بدنی: دست های خود را می گزد.

دو – حالات چهره و تماس چشمی:

س 26 – نمونه های قرآنی مربوطه را بنویسید.

ج -  1 – حالات چهره و رنجهای درون: دقت در چهره  نیازمندان واقعی.

2 – نگاههای خیره و امیال شهوانی: به مردهای با ایمان بگو دیده ها فرو گیرند.

3 – خشم و اندوه در چهره:  چهره خشمگین پدر هنگام تولد دختر در عصر جاهلیت.

4 -  در محشر: از روی چهره شناخته می شویم.

سه – تن صدا:

س 27- نمونه های قرآنی مربوطه را بنویسید.

ج –  1-  منافقین را از طرز سخن گفتنشان بشناسید.( تزلزل در آهنگ کلام)

2- رعایت حیا در سخن خطاب به همسران پیامبر

1 - 3 -  آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟

س 28 - آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟

ج – بلی! گرچه اتفاق نظر نیست. به ویژه در غیرکلامی که تفاوتهای فرهنگی قابل توجه تر است.

س 29 – نظریه داروین در این باره را بنویسید.

ج – مبنای ژنتیک ابراز هیجانها بخاطر شباهتهایشان در تمامی اجتماعات انسانی و نیز شکل گیری آنها در انواع خاص غیر انسانی (به خصوص نخستی ها) تحت تاثیر عوامل تکاملی مشابهی.

س 30 -  دو انتقاد نظریه داروین را بنویسید.  

ج – 1- دشواری شاهد یابی بر ای قسمت دوم.

2- شباهت حالات چهره انسان و نخستی ها احتمالا به سبب شباهت ساختهای عضلانی و استخوانی صورت است.

س 31- مطالعات میان فرهنگی اکمن و فرسین چه بود؟

ج – قانع کننده ترین شواهد همگانی بودن حداقل برخی از علایم غیرکلامی : شباهت حالت چهره ساکنان گینه نو با ما در موقعیتهای شادی، غم، خشم و نفرت و . . .  .

س 32 – مطالعه کیتینگ و همکاران را در این باره بنویسید.

ج – چهره های بدون لبخند با ابروان پایین کشیده به حالت تلسط و تفوق مربوط است و لبخندها با شادی در ارتباط است.

س 33 – یافته هایی که این نتایج را ظاهرا تایید نمی کنند را ذکر کنید.

ج – 1- دسته ای مربوط به قواعد بیان هنجارها: تفاوت یا تضاد قواعد فرهنگها برای شدت و میزان و موقعیت ابراز هیجانها

2- علامتهای ویژه:در هر  فرهنگی برای استقبال، بدرقه، اهانت و . . . علامتهای خاصی وجود دارد.

3- جنبه کاملا فرهنگی برخی علایم غیرکلامی: مثل حفظ فاصله، لمس و علایم فرازبانی.

4- معانی متعدد بخشیدنِ زمینه های موقعیتی به یک حالت. مثل گریه که ممکن است ناشی از  شوق یا غم باشد.

1- 4- تفاوتهای فردی در استفاده از علایم غیرکلامی:

س 34 – آیا انسانها در میزان ابراز هیجان یکسانند؟

ج-  خیر! با هم تفاوت بسیاری دارند.

س 35- آیا این تفاوتها در رفتار اجتماعی نقش دارد؟

ج – بلی!

س 36- مطالعه فرید من و همکاران را در این باره بنویسید.

ج – دکتری که نمره بالاتر در آزمون هیجانی کسب کند، در بین بیماران مشهورتر است و همین طور برای فروشنده اتومبیل که نمره بالاتری رفته؛ فروش بیشتر.

س 37- دو سو گرایی شامل چه افرادی است؟

ج – 1- افرادی که مایلندولی در عمل نمی توانند هیجانهای خود را آشکارا ابراز کنند.

2- افرادی که بی پرده ابراز می کنند ولی ترجیح می دهند مخفی نگهدارند.

س 38- رابطه دوسوگرایی و مشکلات روانی چگونه است؟

ج- مستقیم است. به عنوان مثال در مطالعه کتز و کمبل : شدت یافتن دوسوگرایی مساوی بیشتر شدن تنیدگی و خلق منفی و بالعکس.