خلاصه کتاب روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی
ارتباط غیرکلامی Non-verbal communication
فهرست:»
1 – 1 - راههای اساسی ارتباط غیرکلامی
1- 2 - ارتباط غیرکلامی در منابع اسلامی
1 - 3 - آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟
1- 4- تفاوتهای فردی در استفاده از علایم غیرکلامی
ا . ارتباط غیرکلامی
س 1 - در فرآیند ادراک اجتماعی غالبا مایلیم ازچه اطلاع پیدا کنیم؟ چرا؟
ج - مایلیم از عواطف و احساسات دیگران اطلاع پیدا کنیم. زیرا عوامل زودگذری همچون تغییر خلق ، هیجان، خستگی و بیماری همگی ممکن است بر نحوه تفکر و رفتار اثر بگذارند. به عنوان مثال در هنگام ناراحتی ممکن است بیشتر بدخلقی و انتقاد کنید.
س 2 – برای کسب اطلاع از احساسات دیگران چه ممکن است بکنیم؟
ج - 1 - مستقیما از خود آنان می پرسیم. ( روش غیر موفقیت آمیز )
2 – روش غیر مستقیم: معطوف کردن توجه خود به رفتارهای غیرکلامی آنان .
چرا که :
1 - علایم غیرکلامی غالبا اطلاعات ارزشمندی درباره احساسات دیگران می دهند و نقش بسیار مهمی در بسیاری از اشکال تعامل اجتماعی ( کمک رسانی، پرخاشگری، نفوذ اجتماعی و . . . ) ایفا می کنند.
و 2 – مخفی نگهداشتن این علایم از دید دیگران مشکل است.
س 3 – ارتباط غیرکلامی را تعریف کنید.
ج – اطلاعاتی که از طریق رفتارها و علایم غیرکلامی منتقل می شود و تفسیری که ما برا ی این داده ها ارائه می دهیم ؛ را ارتباط غیرکلامی گویند.
1 – 1 : راههای اساسی ارتباط غیرکلامی
س 4- 5 راه ابراز اطلاعات مربوط به حالات درونی را نام ببرید.
ج – 1 - حالات چهره ؛
2 – تماس چشمی ؛
3 - تن صدا ؛
4 – حرکات بدنی ؛
و 5 - تماس بدنی
س 5 – سخن سیسرون رومی در این باره را بنویسید.
ج - چهره تصویر روح است : هیجانها، احساسات ، و خصوصیات روحی و روانی انسان غالبا در چهره منعکس می شود.
س 6 - شش هیجان اصلی که از سالیان اولیه در چهره منعکس می شود ؛ را نام ببرید.
ج - خشم، ترس ، شادی، غم، تعجب و تنفر
س 7 – آیا حالات چهره واقعا از هیجانهای اساسی فرد منتج می شوند؟
ج – بر خلاف مطالعات اولیه : بله! حالات چهره واقعا از هیجانهای اساسی فرد منتج می شوند. یافته های جدید تحقیقی نشان می دهند ارتباط میان تجارب هیجانی و حالات چهره ارتباطی واقعی و بسیار اساسی است.
س 8 – آیا در تعاملهای اجتماعی برای فهم حالات هیجانی صرفا به حالت چهره دیگران اکتفا می کنیم؟
ج – خیر! در تعاملهای اجتماعی برای فهم حالات هیجانی صرفا به حالت چهره دیگران اکتفا نمی کنیم. بلکه از وضعیت محیط اطراف، برخوردهای قبلی و زنجیره اطلاعات پیشین کمک می گیریم.
س 9 - شعرای قدیم چشم را پنجره ای برای روح می دانستند. چرا؟
ج – به جهت اهمیت علایمی که چشمان دیگران برای ما فراهم می آورد و نکاتی که از احساسات دیگران به دست می آوریم : چشمش را ببین و دلش را بخوان.
س 10 - آیا از تماس چشمی همیشه تفسیر یکسانی می شود؟
ج – خیر! همیشه از تماس چشمی تفسیر یکسانی نمی شود. بلکه باید با توجه به بافت و زمینه ی موجود تفسیر کرد که آیا از روی خجالت است یا و حشت یا ترس یا . . .
س 11 – درباره اصطلاح مردمک شناسی چه می دانید؟
ج – توسط هس برای تحلیل آزمایش چگونگی واکنش های روان شناختی بر اندازه مردمک ابداع شد. منظور از آن : تفسیر تغییرات اندازه مردمک به نگرشهای مثبت یا منفی است.
س 12 - چقدر باید نگاه کرد؟ بر حسب چه شرایطی؟
ج – بر حسب جنس، پایگاه، صمیمیت رابطه و طبیعت تعامل.
س 13 – نظر آرگیل و دین درباره موازنه صمیمیت ( میزان صمیمیت و . . . ) را بنویسید.
ج - در هر تعامل، میزان صمیمیت با انواع علایم غیرکلامی حاکی از صمیمیت تنظیم و حفظ می شود. افزایش علایم صمیمیت در یک بعد ( مثل کم شدن فاصله ) با کاهش در بعد دیگر (مثل تماس چشمی ) جبران می شود. به عنوان مثال در آسانسور با زیاد شدن نزدیکی ، افراد تماس چشمی کمی به هم دارند. (خیلی کم به هم نگاه می کنند.)
س 14 – منظور از تن صدا چیست؟ یا علایم فرا زبانی را تعریف کنید.
ج – تغییرات و نوسانات در گفتار یکی دیگر از راههای ارتباط غیرکلامی است که فرا زبانی نامیده می شود و معانی معتنابهی را با خود منتقل می کند. مثل زیر و بمی، آهنگ، سرعت، موزون بودن، تردید و تامل در کلام هر کدام اطلاعات خاصی را منتقل می کنند.
س 15 – مطالعه دیویتز و دیویتز در این باره را بنویسید.
ج – نشانه های صوتی در انتقال انواع معینی از اطلاعات هیجانی بسیار موثرند.
س 16- مطالعه شرر در این باره را بنویسید.
ج – تغییر زیر و بمی صدا و سرعت صدا منابع مهم اطلاعاتی تشخیص هیجانها هستند.
س 17 - منظور از زبان بدنی چیست؟
ج - حالت بدن، حرکات دست و سر ، لرزش یا آرامش بدن و نیز جهت گیری بدن. هیجانهای ما در حالت و حرکات بدن انعکاس می یابد.
س 18 – نظر آرونیف را در این باره بنویسید.
ج - شخصیتهای نمایشی ایفاگر نقشهای خطرناک و تهدید کننده، بیشتر وضعیت بدنی خشک و زاویه دار نشان می دهند ؛ در حالی که عاطفی ها بیشتر وضعیت دائره وار و انعطاف پذیر.
س 19 – فرق بین علایم بدنی و دیگر پیامهای غیرکلامی را بنویسد.
ج – 1- کمتر مهار شدنی است.
2- بیشترین توجه عموم را جلب می کند.
س 20 – مطالعه هاریگن و همکاران در این باره را بنویسید.
ج – علایم بدنی بیشترین نقش را در ایجاد تفاهم بین پزشکان و بیماران دارد.
س 21- عوامل موثر در تماس بدنی را نام ببرید. واکنش به آن در چه صورتی مثبت است؟
ج – با توجه به عوامل مختلف زمینه ای مانند لمس کننده (دوست یا غریبه) ، ماهیت تماس( کوتاه یا طولانی،آهسته یا سخت) ، محیط تماس(خانه، محل کار، خیابان یا . . . )می تواند نشانه ی عاطفه ، توجه، پرخاشگری یا . . . باشد.
س 22- واکنش به آن در چه صورتی مثبت است؟
ج - اگر لمس پذیرفتنی قلمداد شود؛ غالبا به واکنش مثبت می انجامد.
س 23 – آزمایش هارلو را شرح دهید.
ج – وابستگی بچه میمون به مادرش ناشی از یک واکنش فطری به محرکهای خاصی است که بوسیله مادر فراهم می گردد.
س 24 – واکنش منفی به تماس بدنی در چه مواردی است؟
ج – اگر لمس با اعمال فشار و قدرت نمایی باشد و یا بسیار طولانی یا بیش از حد خصوصی یا در موقعیت نامناسب باشد.
1- 2 - ارتباط غیرکلامی در منابع اسلامی
س 25 - نمونه هایی از قرآن در باره رابطه زبان بدنی با حالات هیجان ها ذکر کنید.
ج – 1- رابطه تواضع و حرکات بدنی: خدا خطاب به پیامبر: بال رحمتت را بگستران.
2- رابطه نفاق و حرکات بدنی: منافقین با کسالت نماز می خوانند.
3- شرم و حیا و حرکات بدنی: دختران شعیب که با استحیاء راه می رفتند.
4- ندامت و حرکات بدنی: دست های خود را می گزد.
س 26 – نمونه های قرآنی مربوطه را بنویسید.
ج - 1 – حالات چهره و رنجهای درون: دقت در چهره نیازمندان واقعی.
2 – نگاههای خیره و امیال شهوانی: به مردهای با ایمان بگو دیده ها فرو گیرند.
3 – خشم و اندوه در چهره: چهره خشمگین پدر هنگام تولد دختر در عصر جاهلیت.
4 - در محشر: از روی چهره شناخته می شویم.
س 27- نمونه های قرآنی مربوطه را بنویسید.
ج – 1- منافقین را از طرز سخن گفتنشان بشناسید.( تزلزل در آهنگ کلام)
2- رعایت حیا در سخن خطاب به همسران پیامبر
1 - 3 - آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟
س 28 - آیا کیفیت ابراز هیجانها همگانی است؟
ج – بلی! گرچه اتفاق نظر نیست. به ویژه در غیرکلامی که تفاوتهای فرهنگی قابل توجه تر است.
س 29 – نظریه داروین در این باره را بنویسید.
ج – مبنای ژنتیک ابراز هیجانها بخاطر شباهتهایشان در تمامی اجتماعات انسانی و نیز شکل گیری آنها در انواع خاص غیر انسانی (به خصوص نخستی ها) تحت تاثیر عوامل تکاملی مشابهی.
س 30 - دو انتقاد نظریه داروین را بنویسید.
ج – 1- دشواری شاهد یابی بر ای قسمت دوم.
2- شباهت حالات چهره انسان و نخستی ها احتمالا به سبب شباهت ساختهای عضلانی و استخوانی صورت است.
س 31- مطالعات میان فرهنگی اکمن و فرسین چه بود؟
ج – قانع کننده ترین شواهد همگانی بودن حداقل برخی از علایم غیرکلامی : شباهت حالت چهره ساکنان گینه نو با ما در موقعیتهای شادی، غم، خشم و نفرت و . . . .
س 32 – مطالعه کیتینگ و همکاران را در این باره بنویسید.
ج – چهره های بدون لبخند با ابروان پایین کشیده به حالت تلسط و تفوق مربوط است و لبخندها با شادی در ارتباط است.
س 33 – یافته هایی که این نتایج را ظاهرا تایید نمی کنند را ذکر کنید.
ج – 1- دسته ای مربوط به قواعد بیان هنجارها: تفاوت یا تضاد قواعد فرهنگها برای شدت و میزان و موقعیت ابراز هیجانها
2- علامتهای ویژه:در هر فرهنگی برای استقبال، بدرقه، اهانت و . . . علامتهای خاصی وجود دارد.
3- جنبه کاملا فرهنگی برخی علایم غیرکلامی: مثل حفظ فاصله، لمس و علایم فرازبانی.
4- معانی متعدد بخشیدنِ زمینه های موقعیتی به یک حالت. مثل گریه که ممکن است ناشی از شوق یا غم باشد.
1- 4- تفاوتهای فردی در استفاده از علایم غیرکلامی:
س 34 – آیا انسانها در میزان ابراز هیجان یکسانند؟
ج- خیر! با هم تفاوت بسیاری دارند.
س 35- آیا این تفاوتها در رفتار اجتماعی نقش دارد؟
ج – بلی!
س 36- مطالعه فرید من و همکاران را در این باره بنویسید.
ج – دکتری که نمره بالاتر در آزمون هیجانی کسب کند، در بین بیماران مشهورتر است و همین طور برای فروشنده اتومبیل که نمره بالاتری رفته؛ فروش بیشتر.
س 37- دو سو گرایی شامل چه افرادی است؟
ج – 1- افرادی که مایلندولی در عمل نمی توانند هیجانهای خود را آشکارا ابراز کنند.
2- افرادی که بی پرده ابراز می کنند ولی ترجیح می دهند مخفی نگهدارند.
س 38- رابطه دوسوگرایی و مشکلات روانی چگونه است؟
ج- مستقیم است. به عنوان مثال در مطالعه کتز و کمبل : شدت یافتن دوسوگرایی مساوی بیشتر شدن تنیدگی و خلق منفی و بالعکس.