خلاصه درس روان شناسی اجتماعی، ج ۳ اسناد:محمدحسین شاه آبادی

جلسه 3 : ادراک اجتماعی ـ اسناد 78 -57

1)  اسناد چیست؟

þ [بارون، بایرن]: اسناد به تلاش ما در فهم علل رفتار دیگران و نیز رفتار خودمان اشاره دارد. [هایدر]: اسناد عبارت از فرآیندی است که افراد به کار می گیرند تا رویدادها یا رفتارها را به عوامل زیر بنایی خود پیوند دهند.

2)  اهمیت اسناد چیست؟

þ نتایج بدست آمده از اسناد نقش مهمی در بسیاری از جنبه های رفتار اجتماعی از جمله متقاعد سازی، پیش داوری، نفوذ اجتماعی و...دارد.

3)  نظریه ی اسنادی هایدر را توضیح دهید:

þ او می گوید برای شرکت موفق در تعامل اجتماعی باید بتوانیم محیط اجتماعی خود را به طور موثری بفهمیم و آن را پیش بینی و مهار سازیم. او برای این نظر دو مبنا دارد: الف) رفتار را معلول فرض می کنیم و دنبال علّت می گردیم. دو نوع علت وجود دارد: 1) درونی (فردی) و  2) بیرونی (محیطی). ب) «ادراک کوشش» است که دو مولفه دارد: الف) قصد عمل کننده  ب) میزان کوشش وی برای انجام عمل

4) مولفه های عامل درونی چیست؟

þ الف) توانایی انجام عمل   ب) کوششی که برای انجام عمل صرف می شود.

5) رابطه  ی عوامل درونی و بیرونی چیست؟

 þ عوامل درونی و بیرونی رابطه ی افزایشی و کاهشی دارند (یعنی اگر عامل بیرونی بسیار دشوار باشد عمل انجام نمی شود و اگر خیلی ساده باشد، توانایی زیادی لازم نیست) و مولفه های عامل درونی رابطه مهمی دارند که اگر یکی نباشد بودن دیگری هم فایده ای ندارد و به هیچ عملی منجر نخواهد شد.

6)  عقاید زیر بنایی هایدر با کدام دو بیان اسنادی بنیادین در ارتباط است؟

þ الف) آیا عمل معلول گرایش های درونی است یاعوامل بیرونی؟ ب) اگر درونی است عمدی است یا نه؟  

7)  آیا الگوی هایدر کامل است؟

þ [کلمن]: نظریه ی هایدر قابل بررسی عملی بوسیله ی آزمون تجربی نبوده و بدون تفسیر و بیان جونزوریویس  و کلی  ممکن بود در میدان روانشناسی اجتماعی پا به عرصه وجود نگذارد.

8) اساس نظریه ی استنباط متناظر که توسط جونز و ریویس مطرح شد، چه بود؟

þ این نظریه در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه بر اساس اعمال آشکار دیگران استنباط کنیم که آنان دارای صفات خاصّی هستند که در گذر زمان نسبتاً ثابت باقی می ماند.

9)  چرا انجام نظریه ی استنباط متناظر ساده نیست؟

þ زیرا غالباً رفتار افراد منعکس کننده ی «انتخاب ها» یا «صفات» آنان نیست بلکه به این علت کاری انجام می دهند که عوامل بیرونی برای آنان حیطه ی گزینش کمتری باقی گذاشته است.

10)   چهار موقعیت خاص رفتاری مطابق نظریه جونز و دیویس کدام است؟                                                                           þ الف) عدم مطلوبیت اجتماعی     ب) داشتن آزادی عمل و حق انتخاب      

ج) عدم انطباق با نقش اجتماعی      د) انتظارات

11)   موقعیت «عدم مطلوبیت اجتماعی« چگونه ما را به گرایش های پایدار فرد هدایت می کند؟

þ در صورتی که فرد رفتارهایی را که از نظر اجتماعی مطلوبیت و جاذبه ای ندارد یا مطلوبیت آن کم است را بروز دهد(در حالی که می تواند ضد آن را نشان دهد) می توان رفتار واقعی او را فهمید.

12)   نتایج آزمایش جونز وهریس در «داشتن آزادی عمل و حق انتخاب« چه بود؟

þ نتایج نشان داد که در موقعیت موافق با کاسترو به صورت آزادانه، نگرش واقعی به او اسناد داده شده است.

13)   عدم انطباق با نقش اجتماعی چگونه به اسناد کمک می کند؟

þ رفتاری که بر اساس ایفای نقش اجتماعی باشد لزوماً انگیزه ها یا باورهای اساسی شخص را نشان نمی دهد. اما رفتارهایی مغایر نقش های اجتماعی متعارف را می توان به صفات و گرایش های درونی اسناد داد.

14)   چگونه به وسیله ی «انتظارات» می توانیم به اسناد گرایشی(درونی) اطمینان بیشتری داشته باشیم؟

þ انتظاراتی که بر اساس اطلاعات از گذشته ی فرد شکل گرفته است می تواند به ما کمک کند تا از استنباط های علی عجولانه خودداری کنیم. بر اساس این اطلاعات می توانیم از رفتار موافق با انتظارات استنباط کنیم که اسناد به صفات پایدار و درونی فرد صحیح است.

15)   نام نظریه ی «کلی» چه بود و چه ویژگی هایی داشت؟

þ نام آن «الگوی تغییر همگام» است و منسجم ترین و جامع ترین تحلیل از اسناد است.

16)   نظریه ی «الگوی تغییر همگام» چیست؟

þ اگر علت معینی همیشه با یک رویداد خاص همراه شود و آن رویداد در غیاب آن علت اتفاق نیفتد، ما این رویداد را به آن علت اسناد می دهیم.

17)   سه ویژگی که افراد از آن بهره می جویند چیست و چرا چنین می کنند؟

þ افراد از سه نوع اطلاعات بهره می جویند تا به اسنادعلمی دست یابند: الف) اشیای محرک  ب) عمل کنندگان  ج) موقعیت ها

18)   «اشیای محرک» چگونه به اسناد علّی کمک می کنند؟

þ اگر رفتار با محرک مانند سایر محرکها باشد، تمایز کم است و نتیجه ای ندارد اما اگر عکس العمل نسبت به یک محرک خاص، متفاوت از دیگر محرکها باشد تمایز زیاد می شود و رسیدن به اسناد را تسهیل می بخشد.

19)   «عمل کنندگان» چگونه به اسناد علّی کمک می کنند؟

þ هرچه شمار افرادی که به یک نحو واکنش نشان می دهند، بیشتر باشد. «توافق» بیشتراست. توافق کمتر معرف «اسناد به شخص یا موقعیت» و توافق بیشتر معرف «اسناد به محرک خارجی» است.

20)   «موقعیت ها» چگونه به اسناد علّی کمک می کنند؟

þ هرچه واکنش شخص در زمانها و وقعیت های مختلف ثبات بیشتری داشته باشد همسانی بیشتر و نیل به اسناد راحت تر می شود.

21)   در چه شرایطی اسناد بیرونی(به محرک) است؟  

þ الف) تمایز: زیاد   ب) توافق: زیاد      ج) همسانی: زیاد

22)   در چه شرایطی اسناد درونی(به شخص)است؟   

þ الف) تمایز: کم    ب) توافق: کم       ج) همسانی: زیاد

23)   در چه شرایطی اسناد به موقعیت است؟            

þ الف) تمایز: زیاد   ب) توافق: کم       ج) همسانی: کم

24)    تحلیل علّی که کلی توصیف می کند، چه وقت رخ می دهد؟

þ الف) [هارکنس]: هنگامی که مسئله واقعاً مهم و پیچیده است (زیرا در اینصورت افراد اطلاعات را به صورت نظام مند و مطابق الگوی تغییر همگام پردازش می کنند) ب) [بارون]: هنگامی که حوادث غیر منتظره اند.

25)   نظریه ی  واینر چه ویژگی دارد؟

þ الف ) علاوه بر علت یابی درونی و بیرونی، آنگونه که هایدر و کلی مطرح کردند، ابعاد دیگر را نیز در بر می گیرد. ب) نقش واسطه ای مهمی از جنبه ی شناختی دارد و ما را در تصمیم گیری برای پیامدهای اسنادعلّی یاری می کند. ج) واکنش های هیجانی و احساسات متفاوتی را که به تبع اسنادهای علّی گوناگون به وجود می آیند توجیه می کند.

26)   ابعاد مختلف و جدول واینر را رسم کنید:

	غیر قابل مهار		قابل مهار
	بیرونی	درونی	بیرونی	درونی
پایدار	دشواری تکلیف	توانایی هوش	پیش داوری معلم/ کمک همکلاسی	اهل مطالعه بودن / پشتکار
ناپایدار	شانس	حال و حوصله / بیماری	شرکت در کلاس فوق العاده	کوشش بالفعل / توجه موقع امتحان

þ:

27)   نوع احساسات به چه چیز بستگی دارد؟

þ [واینر]:  نوع احساسات افراد به نوع اسناد آنان بستگی دارد.

	درونی	بیرونی	مهار نشدنی	مهار شدنی	پایدار	ناپایدار
موفقیت	غرور	خوشحالی	ـــــ	ـــــ	ـــــ	ـــــ
شکست	شرمساری	عصبانیت	افسردگی	تقصیر	افسردگی	تقصیر

28)   «منابع اساسی خطا در اسناد»یعنی چه؟

þ [ پیاژه]: اسنادِ مسئولیت، اساساً فرآیندی عقلانی است که در طی مراحل شناختی منظم فرد آموخته می شود. اما وقتی کسی را مسئول می دانیم، علاوه بر اینکه عمل را معلول او می دانیم، به عمدی بودن، پیامدهای عینی و... آن نیز توجه داریم. در این زمینه سوگیری هایی وجود دارد که موجب می گردد رفتار فرد به اشتباه به علل درونی یا علل برونی اسناد داده شود و به نتیجه گیری نادرست بیانجامد. به این سوگیری ها اصطلاحاً «منابع اساسی خطا در اسناد» می گوییم.

29)   رابطه ی روانشناسی اجتماعی با منابع اساسی خطا در اسناد چیست؟

þ توضیح اینکه شرط لازم در مورد مسئول دانستن افراد نقش داشتن علل درونی در بروز عمل است.

30)   منابع اساسی خطا در اسناد کدام است؟

þ الف) خطای بنیادی اسناد                                         ب) اثر عامل ـ ناظر                                                      ج) سوگیری خدمت به خود

31)   خطای بنیادی اسناد چیست؟

þ [راس]: نادیده گرفتن و بی اهمیت قلمداد کردن علل بیرونی و در مقابل، توجه به علل درونی و گرایشی

32)   علت خطای بنیادی اسنادی چیست؟

þ علت آن است که ما هنگام مشاهده رفتار دیگران توجه خود را به خود اعمال معطوف می کنیم و به موقعیت وقوع آنها یا اصلا اهمیت نمی دهیم یا بهای خیلی کمتری نسبت به عوامل درونی می دهیم.

33)   عوارض خطای بنیادی اسناد چیست؟

þ اگر شخصی را از عوامل موقعیتی تأثیر گذار به اعضای گروههای ناشایست و مثل آن در اجتماع آگاه کنیم، او هم چنان خود آنان را مسئول وضعیت ناگوار خویش قلمداد می کند.

34)   نقش ایمان در اسناد چیست؟

þ ایمان مانعی است درونی که از هر گونه تفسیر گفتار و رفتار دیگران به صورتی که موجب جدایی و اختلاف مومنان از یکدیگر بشود، جلوگیری می کند و اسناد را در جهت گیری به نفع افراد جامعه سوق می دهد.

35)   مثالهای اسناد درونی در گفتار دیگران «در تعالیم اسلامی» چیست؟

þ الف) یا ایها الّذین آمنوا...لا تَقولوا لِمَن القی اِلیکُم السلام لَست مومناً .                                    ب) یا ایها الّذین آمنوا اجتنبوا کثیراً من الظنّ ان بعضَ الظنّ اثم.                                   ج) امیرالمومنین: ضَع امرَ اخیکَ علی احسَنِه

36)   مثال های «نیکوترین وجه در تفسیر اعمال دیگران» کدام است؟

þ الف) لَولا اِذا سَمعتموه ظن المومنونَ و المومناتُ بانفسهم خیراً و قالوا هذا افکٌ مبینٌ    ب) اذا اتهم المومن اخاه انماث الایمان من قلبه کما ینماثُ الملح فی الماء(انماث: حل شده)

37)   راه نیکوترین وجه در تفسیر اعمال دیگران چیست؟

þ الف) به نتایج گمان بد در ذهن ترتیب اثر ندهیم: سه چیز است که وجود آن در مومن پسندیده نیست، از جمله سوءظن و راه فرارش این است که به آن جامه ی عمل نپوشاند. ب) اصلاً گمان بد را به ذهن خود راه ندهد، امیر المومنین: اطلُب لا خیک عذراً فان لم تجدله عذرا فالتمس له عذراً

38)   با توجه به راههای نیکوترین تفسیر رفتار دیگران، چه تحلیل روانشناختی حاصل می شود؟

þ الف) ایجاد احتمالات متعدد، سبب می شود که تفسیر سوء رفتار، یک احتمال کم ارزش شود

ب) تا یقین به چگونگی اعمال دیگران حاصل نشده است، نباید به شنیده ها و شایعات اعتنا کرد

39)   آیا اصل حمل بر صحت همیشه صحیح است؟

þ خیر . فقط در جامعه ی سالم درست است. امیرالمومنین: اذا استولی الصلاح علی الزمان واهله ثم اساء رجل الظن برجل لم یظهر منه خزیة فقد ظلم و اذا استولی الفساد علی الزمان واهله ثم احسن رجل الظن برجل فقد غرر

40)   اثر«عامل ـ ناظر» چیست؟

þ دومین مورد از منابع اساسی خطای در اسناد است. به این معنا که اسناد ما در تعیین علل درونی و بیرونی، به عامل یا ناظر بودن ما بستگی دارد. اگر خود عامل باشیم، مشکل را به عوامل بیرونی و موقعیتی اسناد می دهیم و اگر ناظر باشیم مشکل را به عوامل درونی فرد نسبت می دهیم.

41)   چرا اثر عامل ـ ناظر رخ می دهد؟

þ [جونز و نیبت]: الف)تفاوت اطلاعات: عامل، اطلاعات زیادی از عمل خود در موقعیت های مختلف دارد و می داند رفتارش در این موقعیت ها چگونه متفاوت می شود. اما ناظر غالباً از سابقه ی رفتاری شخص عمل کنند اطلاعی ندارد. بنابراین آن را به عوامل درونی اسناد می دهد. ب)تفاوت زاویه ی دید: تمرکز ناظر روی عمل عامل است و به اطراف آن توجه ندارد در نتیجه عوامل را درونی می بیند ولی خود عامل بر محیط هم متمرکز است و از این رو به علل موقعیتی اسناد می کند.

42)   سومین مورد از منابع اساسی خطای اسناد چیست؟ توضیح دهید:

þ [براون و راجرز]: سوگیری خدمت به خود: گرایش اسناد نتایج مثبت و موفقیت ها به علل درونی و اسناد نتایج منفی و ناکامی ها به علل بیرونی در کارهای مربوط به خود(ظاهراً وقوع آن همگانی و آثار آن نیرومند است . مثال: شکست یا موفقیت ورزشکاران، سیاستمداران و...)

43)   خطای«سوگیری خدمت به خود» چرا رخ می دهد؟

þ الف) [راس]: عوامل شناختی: گرایشهای معین در نحوه ی پردازش اطلاعات (انتظار داریم نتایج مثبت از خودمان باشد و نتایج منفی از دیگران).                                              ب) [گرینبگرگ]: عومل انگیزشی: نیاز به حفظ و افزایش حرمت خود(این عامل موثر تر است)

44)   آیا جنبه های فرهنگی در خطاهای اساسی اسناد موثر است؟

þ بله مثلاً در فرهنگ ما نسبت دادن موفقیت ها به خود مذموم است. از این رو اسنادها بیشتر بیرونی است تا درونی(لطف خدا، کمک اساتید و...)

45)   منظور از اسناد موفقیت به خداوند چیست؟

þ در جامعه ی ما افراد پس از کسب موفقیتهای بزرگ، توفیق خود را مرهون خداوند می دانند. البته برای تبیین این اسناد باید ریشه های آن را در باور های دینی بیابیم.

46) آیا اسناد موفقیت به خداوند،  نوعی خطای اساسی اسناد است؟

þ اگر ریشه های آن دارای جنبه های فرهنگی و بر مبنای عقل باشد خطای اسنادی نیست. ثابت می کنیم که این اسناد، مبنای عقل دارد و خطای اسنادی نیست: الف) «ما اصابک من مصیبة فمن الله» زیرا: «الله خالق کل شیء»       ب) تلاش انسان با توحید افعالی منافاتی نداردï توکل: من یتوکل علی الله فهو حسبه

خلاصه درس روان شناسی اجتماعی، ج۲:غیرکلامی:محمدحسین شاه آبادی

جلسه 2 : ادراک اجتماعی ـ ارتباطات غیرکلامی 57 -39

1) ادراک اجتماعی چیست؟

þ فرآیند(های) فعالی که موجب فهم و درک رفتار دیگران می شود. [بایرن بارون 1997]

2) دو نوع مهم ادراک اجتماعی کدام است؟

þ الف) فرآیند پیچیده ای که در آن به مشاهده دیگران می پردازیم ب) سپس می کوشیم از طریق این اطلاعات اساسی علل رفتار آنها را استنباط کنیم.

3) ارتباط غیرکلامی چیست؟

þ علائم غیر کلامی و اطلاعاتی که از طریق رفتارهای متفاوت دیگران در حالات روحی متفاوت منتقل می شوند (چون مفیدتر و واقعی تر از «علائم کلامی مستقیم» است) و نیز تفسیری که ما برای این داده ها ارائه می دهیم.

5) راههای اساسی ارتباط غیرکلامی کدام است؟

þ 1. حالات چهره     2. تماس چشمی     3. تن صدا      4. حرکات بدنی          5. تماس بدنی

6) منظور از «حالات چهره» چیست؟

þ [سیسرون] «چهره تصویر روح است» یعنی خصوصیات روحی ـ روانی انسان غالباً در چهره ی او منعکس می شود (خشم ـ ترس ـ شادی ـ غم ـ تعجّب ـ تنفر)

7) آیا حالات چهره واقعاً از هیجان اساسی فرد منتج می شوند؟

þ تقریباٌ بله. ([کاسیوپو] یافته های تحقیقی- [لونسون] آزمایشهای حرکات چهره ای شادی و غم و امثال آن با علائم شادی و غم (مثل ضربان قلب و ...))

8) آیا صرفاً به حالت چهره ای دیگران اکتفا می کنیم؟

þ خیر، وضعیت محیط اطراف، برخوردهای قبلی ما و زنجیره ی اطلاعات پیشین همگی نشانه های سودمند دیگری برای کمک به تغییر حالات چهره ای فراهم می آورند.

9) منظور از «تماس چشمی» چیست؟

þ نگاههای مختلف تأثیرات مختلفی در رابطه دارد مثلاً نگاه مداوم نشانه ی محبت، نگاه به زمین نشانه  خجالت و ... است. تأثیر آن را زمانی می فهمیم که با فردی که عینک تیره به چشم دارد سخن بگوییم. حرکت مردمک چشم و اندازه های مختلف آن هم مؤثر است (آزمایش مردمک سنجی)

10) «توازن دیدار چشمی» چیست؟

þ یعنی چه کسی، چه وقت، به چه کسی و چقدر نگاه کند (بر حسب جنس، پایگاه، صمیمیت رابطه و طبیعت تعامل)

11) «موازنه ی صمیمیت» چیست؟

þ [آرگیل ودین:] در هر تعامل، میزان صمیمیت با انواع علائم غیرکلامی حاکی از صمیمیت (نگاه مداوم، لبخند، فاصله و ...) تنظیم و حفظ می شود و اگر یکی تغییر کند با عامل دیگر جبران می شود. مثل اینکه در جاهای تنگ، نگاهها کم می شود.

12) منظور از «تن صدا» یا «علائم فرا زبانی» چیست؟

þ تغییرات و نوسانات در گفتار که معانی معتنابهی را با خود منتقل می کند.

14) چگونه می توان علائم «فرازبانی» را در «زبان» آزمود؟

þ باید معنای کلامی جمله را از کیفیت صوتی زیر بنایی آن جدا سازیم. مثلاً یک جمله را با حالات مختلف بیان کنیم (خشم، محبت، غم، حسرت و ...)

15) منظور از «حرکات بدنی» چیست؟

þ حالت بدن، حرکات سر و دست، لرزش یا آرامش بدن، جهتگیری بدن و نیز تعداد زیاد حرکات اعضا، نشان دهنده ی برانگیختگی هیجانی است. الگوهای حرکتی بزرگ از جمله کل بدن نیز ممکن است اطلاعاتی درباره حالات هیجانی در اختیار ما قرار دهند. (تمام قد ایستاد، با آغوش باز آمد و ...)

16) میزان اطلاعاتی که حرکات بدنی منتقل می کند چقدر است؟

þ بیشتر از سایرین است. زیرا علائم بدنی کمتر از پیام های غیرکلامی دیگر مهارشدنی است و نیز بیشترین توجه عموم مردم را به خود جلب می کند.  

17) تماس بدنی نشانه ی چیست و چه واکنشی را در بردارد؟

þ تماس بدنی با توجه به عوامل مختلف زمینه ای مانند لمس کننده (دوست یا غریبه) ماهیت تماس جسمی (کوتاه، طولانی، آهسته یا سخت) و محیط تماس (محل کار، خیابان خانه و ...) می تواند نشانه عاطفه، تسلط، توجه، مراقبت و پرخاشگری باشد و اگر لمس پذیرفتنی باشد غالباً به واکنش مثبت می انجامد. اگر غیرپذیرفتنی باشد (با اعمال فشار، طولانی و ...) باعث واکنش منفی می گردد.

18) جایگاه ارتباط غیرکلامی در منابع اسلامی چیست؟

þ در متون اسلامی نه تنها علائم غیرکلامی بیانگر هیجان ها و حالات درونی معرفی شده است بلکه صریحاً گویاتر و صادق تر از زبان گفتاری به حساب می آید : اصدق المقال ما نطق به لسان الحال.

19) مثال های قرآنی «زبان بدنی» کدام است؟

þ الف) تواضع: واخفض لهما جناح الذّل ب) نفاق: کانّهم خشُب مسنّده/ اذا قاموا الی الصلوة قاموا کُسالی. ج) حیا: تمشی علی استحیاء د) بی شرمی: ولا یَضربن بأرجلهنَّ لیُعلم ما یخفینَ من زینتهنّ  هـ) حسرت: یعضّ الظّالم علی یدیه.

20) مثالهای قرآنی «حالات چهره» و «تماس چشمی» کدام است؟

þ الف) درد و رنج: یحسبُهم الجاهِلُ اغنیاءَ من التعفف تعرفُهُم بسیماهم

ب) نگاه شهوانی: قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم

ج) خشم و اندوه: و اذا بُشِّرَ احدهم بالأنثی ظلَّ و جهه مسوّداً و هو کظیم.

د) چهره های مختلف در محشر: یوم تبیضّ وجوهٌ وتسودُّ وجوهٌ/ یعرف المجرمون بسیماهم/ وجوه یومئذ ناضره

21) مثالهای قرآنی «تن صدا» کدام است؟

þ الف) نفاق: لو نشاء لرأیناکهم فلَعَرَفتَهم بسیماهم و لتعرفَنَّهم فی لحن القول

ب) حیا: یا نساء النبی ... فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرضٌ

22) آیا کیفیت ابراز هیجان ها همگانی است؟

þ یافته های تحقیقی غالباً نشان می دهند مردمی که در مناطق جغرافیایی بسیار متفاوت از هم زندگی می کنند، در موقعیت های هیجانی مشابه، حالات مشابهی ابراز می کنند و افراد دیگر به راحتی و دقیقاً می توانند این حالات را بشناسند.

23) مطالعات میان فرهنگی اکمن و فریسین چیست؟

þ قانع کننده ترین شواهد برای همگانی بودن (حداقل برخی از) علائم غیرکلامی (آزمایش بر مردم گینه ی نو)

24) نتیجه ی تحقیقات کیتینگ در مورد ابراز هیجان ها چه بود؟

þ همگانی بودن واکنش ها: چهره های بدون لبخند با ابروان پائین کشیده به حالت تسلط و تفوق مربوط است و لبخندها با شادی در ارتباط است.

25) دسته های مختلف یافته های جدیدِ سازگار با تحقیقات گذشته کدام است؟

þ الف) قواعد بیان هیجان ها                  ب) علامتهای ویژه ی هر فرهنگ

ج) علامتهای با جنبه ی فرهنگی            د) علامتهای متأثر از زمینه های موقعیتی

26) دسته ی مربوط به «قواعد بیان هیجان ها» کدام است؟

þ دسته ای که در آن فرهنگهای مختلف برای بیان شدت، میزان و موقعیت ابراز هیجانها، قواعدی متفاوت دارند. (مثلاً سوئدی ها عادت دارند خونسرد باشند ولی ایتالیایی ها پراحساس هستند). بنابراین هنگامی که چنین قواعدی در مورد بیان هیجان ها در کار نباشد، (مثلاً موضوعی راهمگان به یک اندازه غم انگیز قلمداد کنند و بروز آن را مجاز شمارند) ارتباط بین هیجان های خاص و حالات چهره کاملاً عمومی خواهد بود.

27) دسته ی «علامت های ویژه ی هر فرهنگ» چه ویژگی دارد؟

þ مختص هر فرهنگ است. در نتیجه جای تعجب نیست که نتوانیم به آن ها پی ببریم ( مثلاً شست علامت تأیید است و ...)

28) دسته ی «علامت های با جنبه ی فرهنگی» چیست؟

þ علامت های مشترک که در فرهنگهای متفاوت اشکال متفاوت دارد. مثلاً حفظ فاصله که در کشورهای عربی کم و در کشورهای غربی زیاد است.

29) «زمینه های موقعیتی» چه تأثیری بر علامتها دارد؟

þ می توانند به یک حالت هیجانی معانی متعددی ببخشند (این تأثیر در بیشتر حرکات ممکن است.) مثلاً گریستن گاهی از ناراحتی و گاهی از شوق است.

30) آیا تفاوت های فردی در رفتار اجتماعی و استفاده از علائم غیر کلامی نقش دارد؟

þ بله، [فریدمن]: آنها که در ابراز هیجان نمره بالایی گرفتند در عمل موفق ترند (مثل فروش بیشتر اتومبیل و ...)

31) رابطه ی ابراز هیجان با سازگاری روانی چیست؟

þ آنکه ابراز هیجان کم دارد ولی می خواهد آنرا زیاد جلوه دهد یا کسی که ابراز هیجانی زیادی دارد ولی می خواهد آن را کم جلوه دهد، دچار «دوسوگرایی» می شوند و هرچه دوسوگرایی بیشتر باشد. مشکلات روانی بیشتر خواهد بود. میزان ابراز هیجان مهم نیست، واقعی بودن آن مهم است. زیرا بستگی به زمینه های اجتماعی خاص فرد دارد. اما هرچه دوسوگرایی بیشتر باشد، احتمالاً فرد تجارب منفی بیشتری را در زندگی تجربه خواهد کرد.